GwyddonLe 2025, Parc Margam
Mae’r GwyddonLe wedi bod yn uchafbwynt yng nghalendr digwyddiadau'r Brifysgol ers blynyddoedd bellach, ond bydd eleni yn arbennig iawn wrth i ni groesawu Eisteddfod yr Urdd i'n hardal ni. Yn 2025, bydd maes Eisteddfod yr Urdd ym Mharc Margam ac unwaith eto, bydd y GwyddonLe yn cynnig pob math o weithgareddau anhygoel i danio'r dychymyg ac yn arddangos prosiectau ymchwil arloesol staff a myfyrwyr Prifysgol Abertawe.
Thema'r GwyddonLe eleni yw 'Gwreiddiau' a bydd cyfle i'n hymwelwyr ddysgu am wreiddiau clefydau ar y stondin biofeddygol. Yn ardal yr Ysgol Feddygaeth hefyd bydd yr Ysbyty Tedi poblogaidd yn dychwelyd, yn ogystal â'r cyfle i ddysgu sgiliau achub bywyd. Am y tro cyntaf eleni bydd stondin Genomeg yn canolbwyntio ar DNA a sut mae genynnau'n cael eu hetifeddu. Gyda'r criw Fferylliaeth gallwch ddysgu am hanes Meddygon Myddfai a sut mae'r byd naturiol yn gysylltiedig â fferylliaeth heddiw.
Darganfyddwch fyd rhyfeddol gwymon a micro algâu Cymru ar y stondin Biowyddorau gan ddysgu am eu buddion iechyd, a gallwch fod yn ddaearyddwr a cheisio atal llifogydd arfordirol, a darganfod hanes ein hinsawdd mewn iâ. Bydd gweithgareddau'r Syrcas Mathemategol yn eich herio a'ch diddanu, a bydd mat yr Her Stroop yn dychwelyd gyda'r criw Seicoleg i weld a ydych chi'n medru dweud y lliwiau yn hytrach na'r geiriau.
Yn ein hardal dechnegol bydd gemau rasio ceir E-Chwaraeon Cymru yn ôl, yn ogystal â stondin Technocamps lle bydd cyfle i ddefnyddio sgiliau codio a roboteg. Dihangwch i fyd arall gyda gemau'r tîm Realiti Rhithwir a dysgwch am dreftadaeth ddigidol Margam a'r cylch gyda stondin Dechreuadau Digidol y criw Cyfryngau.
Drwy gydol yr wythnos bydd stondin crefft arbennig gyda chyfle i greu crëyr origami i nodi 80 mlynedd ers bomio Hiroshima a Nagasaki, ac i gyd-fynd gyda 2025 fel blwyddyn Cymru a Japan Llywodraeth Cymru. Bydd hwn yn gyfle i wahodd ieuenctid Cymru i greu'r symbolau yma o heddwch ac ysgrifennu neges heddwch ar eu hadenydd. Bydd yr holl origami hyn yn cael eu harddangos tu allan i'r GwyddonLe gan dyfu a thyfu dros yr wythnos. Yna, byddwn yn anfon yr origami at Gofeb Heddwch y Plant ym Mharc Coffa Heddwch Hiroshima. Bydd crehyrod plant Cymru o'r GwyddonLe yn cael eu hychwanegu at y miloedd o rai eraill sy'n hongian ger Cofeb Heddwch y Plant er mwyn coffau'r plant a laddwyd gan y bom atomig a chyfleu ewyllys a dymuniad plant Cymru am heddwch i'r dyfodol.
Yn ogystal â hyn oll, mae Her Sefydliad Morgan, ein cystadleuaeth siarad cyhoeddus boblogaidd, yn dychwelyd ar ddydd Gwener, lle bydd disgyblion o Ysgol Gwent Is Coed ac Ysgol Bryn Tawe yn cyflwyno dadleuon yn erbyn ac o blaid y testun: 'Gallai deallusrwydd artiffisial chwarae rôl hanfodol yn nyfodol gofal iechyd yng Nghymru'. Gosodwyd y testun gan Dr Jeff Davies, athro cysylltiol niwrobioleg foleciwlaidd yn Ysgol Feddygaeth Prifysgol Abertawe a bydd Jeff yno yn beirniadu'r gystadleuaeth, ynghyd a Sioned Williams, Aelod Senedd Plaid Cymru dros Orllewin De Cymru.
Mae Canolfan y Celfyddydau Taliesin Prifysgol Abertawe yn brif bartner ac yn hyrwyddwr gwaith Cwmni Dawns Ieuenctid y Sir (CYDC) gyda'r nod cyffredin o gael rhaglen o ddigwyddiadau a fydd yn hwyluso dawns gyfoes yn barhaus. Fel rhan o'r bartneriaeth hon, bydd CYDC yn perfformio am 10.30am fore Mercher, 28ain Mai ar lwyfan Garddorfa yn Eisteddfod yr Urdd fel digwyddiad allgymorth gan y GwyddonLe.
Meddai’r Athro Gwenno Ffrancon, Dirprwy Is-ganghellor Cynorthwyol ar gyfer y Gymraeg, ei Threftadaeth a'i Diwylliant:
“Â ninnau'n sefydliad sydd wedi cefnogi'r Eisteddfod trwy ein nawdd a'n gweithgareddau yn y GwyddonLe ers bron i bymtheg mlynedd, mae cael yr Eisteddfod ar garreg y drws ym Margam eleni wedi arwain at gyffro a bwrlwm mawr o baratoi gan staff a myfyrwyr Prifysgol Abertawe. Bydd hyn oll yn siŵr o drosi mewn i wythnos i'w chofio ar y Maes gyda'r GwyddonLe'n llawn gweithgareddau ysbrydoledig i'n pobl ifanc, ein staff yn beirniadu cystadlaethau ac yn cyfrannu at weithgareddau stondinau ar hyd a lled y maes, a'n myfyrwyr yn cystadlu'n frwd ar y llwyfannau. Mae'n addo bod yn wythnos arbennig o ddathlu cyfoeth ein diwylliant Cymraeg ond hefyd i arddangos y rhanbarth arbennig hwn o Gymru ar ei orau.”
