Yn y Swyddfa Ymchwil i Heriau Lleol (LCRO), rydym yn meithrin cysylltiadau ystyrlon rhwng cymunedau lleol ac ymchwilwyr ar draws de a gorllewin Cymru. Rydym yn dod â mathau amrywiol o arbenigedd ynghyd i ddeall a mynd i’r afael â’r heriau a’r cyfleoedd a wynebir bob dydd gan bobl a lleoedd lleol.
Yn greiddiol i ni, rydym yn ymrwymedig i feithrin perthnasoedd a chydnabod y gwaith gwerthfawr sydd eisoes yn digwydd yn lleol. Ond rydym hefyd yn credu yng ngrym ymchwil er mwyn galluogi pobl i gyflawni mwy.
Mae ein tîm yn dilyn ymagwedd hyblyg sy'n ein galluogi i gysylltu pobl a chefnogi cydweithrediadau a allai fel arall fod heb yr adnoddau neu’r rhwydweithiau i ddatblygu. Credwn fod cydweithio hirdymor, cynaliadwy ac ystyrlon yn ein galluogi i gyflawni mwy gyda'n gilydd.
Ydych chi'n wynebu her lle efallai gall safbwynt gwahanol helpu? Syniad a allai fanteisio ar gysylltu mewnwelediadau'r gymuned ag ymchwil? Cysylltwch â ni - Rydym yma i helpu i feithrin partneriaethau sy'n gwneud gwahaniaeth.
Adran Newydd: Ymrwymiad i Le
Mae'r lleoedd lle rydym yn byw ac yn gweithio yn llunio ein bywydau. Yn ne a gorllewin Cymru, mae ein tirlun, ein hanes a'n diwylliant arbennig yn rhoi gobaith a chyfleoedd i rai pobl, ond gallant fod yn heriau i bobl eraill.
Mae hanes yn dangos bod anghydraddoldebau cymdeithasol yn parhau mewn lleoedd penodol, gan effeithio ar deuluoedd a chymunedau am genedlaethau. Ond y tu hwnt i'r ystadegau a'r penawdau, mae pobl yn deall eu lleoedd mewn ffyrdd cymhleth a pherthynol. Mewn achos lle bydd un person yn credu bod ei gymdogaeth yn wych, efallai y bydd rhywun arall yn anghytuno.
Mae'r hanesion a'r profiadau lleol hyn yn golygu bod angen gwahanol fathau o gymorth ar wahanol leoedd. Mae polisïau yng Nghymru a'r DU nawr yn adnabod yr angen i feddwl yn ofalus am leoedd a chynnwys y bobl sy'n byw yno.
Rydym yn cefnogi ymchwilwyr i chwarae rôl ehangach mewn cymunedau a datrysiadau lleol. Oherwydd pan fydd cymunedau'n dod ynghyd i ddatrys problemau lleol, dyma pryd y gallwn ni wneud newidiadau go iawn - ar ein cyfer ni ein hunain ac ar gyfer pobl eraill sy'n wynebu heriau tebyg ledled y byd.
Byddem wrth ein boddau'n clywed gennych chi os hoffech chi gael sgwrs am syniad ar gyfer prosiect.
I arwain a chefnogi ein gwaith yn y rhanbarth, rydym wedi datblygu set o egwyddorion cyd-greu. Gwnaethom deilwra'r rhain i'n cyd-destun ein hunain wrth gael ein tywys gan ystod eang o arbenigedd sydd eisoes yn bodoli. Ein gobaith yw y bydd ein hegwyddorion cyd-greu'n cefnogi ac yn annog ymchwil gymunedol a chynaliadwy sy'n gwneud gwahaniaeth cadarnhaol yn lleol.
Mae'r prosiect hwn wedi cael ei ariannu gan Gyfrif Cyflymu Effaith yr AHRC ac mae'n archwilio, mewn modd creadigol, sut mae hanesion lleoedd a gofod yn effeithio ar lesiant presennol a dyheadau ar gyfer y dyfodol. Mae Dr Michaela James (Prif Ymchwilydd), Emily Adams (Cyd-Ymchwilydd) a Jack Palmer yn cynnal y prosiect rhyngddisgyblaethol hwn mewn partneriaeth ag ysgolion cynradd Port Talbot, Raspberry Creatives, Teuluoedd yn Gyntaf, a llawer o dimau cefnogol yng Nghyngor Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot.
Mae hwn yn brosiect a ariennir gan Gyfrif Cyflymu Effaith yr ERSC dan arweiniad Chris Groves (Prif Ymchwilydd) ac Erin Roberts (Cyd-ymchwilydd) mewn partneriaeth â Tai Tarian. Mae'n annog pobl leol i archwilio eu hamodau presennol a'u dyheadau ar gyfer eu cartrefi yn y dyfodol - gan gynnwys gwybodaeth am dechnoleg wresogi newydd ac opsiynau sydd ar gael. Mae'r prosiect hefyd yn archwilio ffyrdd y gall y gymdeithas dai a thenantiaid gyfuno eu lleisiau er mwyn amlygu pryderon ynghylch polisi gorfodol Llywodraeth Cymru a'r bwlch gweithredu.
Rydym wedi cynnal y rhaglen hon ers 2022 er mwyn creu cyfleoedd ymgysylltu â’r cyhoedd a meithrin sgyrsiau rhwng ymchwilwyr o Brifysgol Abertawe a phreswylwyr yn Llanfair-ym-Muallt (cynhelir y rhaglen hon yng Nghanolfan Gelfyddydau Wyeside, ond cynhelir sgyrsiau dros dro mewn lleoliadau eraill ar draws y rhanbarth hefyd).
Dyma bartneriaeth wedi'i hariannu gan Medr sy'n dod â sefydliadau addysg drydyddol ynghyd mewn cydweithrediad ffurfiol sy'n canolbwyntio ar gyflwyno portffolio o weithgareddau cenhadaeth ddinesig. Mae parchu'r cymunedau rydym yn ymgysylltu â nhw yn ffurfio sail ein cytundeb – gan greu platfform cyffredin er gwell. Hyd yn hyn, rydym wedi cynnal 4 gweithdy gyda chyfanswm o 54 o randdeiliaid o'r gymuned er mwyn nodi blaenoriaethau gweithredu ar gyfer cyfnodau tymor byr, tymor canolig a'r hirdymor. Bydd canfyddiadau'r gweithdai yn arwain proses gwneud penderfyniadau grŵp y Bartneriaeth ynghylch ei strategaeth yn y dyfodol.
Mae'r prosiect hwn - a arweinir gan Annie Tubadji (Prif Ymchwilydd) - yn cynnwys mapio gweithgarwch llesiant Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus i fesurau cynhyrchiant, a datblygu model ystadegol er mwyn dangos effaith a gwerth gweithgareddau lles. Pwrpas mapio gweithgareddau lles i fesurau cynhyrchiant ac alinio Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol ac agendâu Ffyniant Bro yw galluogi Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus i lunio adroddiadau sy'n seiliedig ar dystiolaeth ac sy'n bodloni disgwyliadau llunwyr polisi ar lefel uwch. Drwy drosi gwaith Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus i fformat a adnabyddir gan lunwyr polisi, gallan nhw gryfhau eu dadleuon a'u rhesymau dros gyfiawnhau adnoddau ychwanegol yn seiliedig ar yr effaith leol y mae eu mentrau ar lawr gwlad yn ei chael.
Cyn Swyddfa Ymchwil Heriau Lleol , ymgymerwyd â phrosiect 12 mis a ariannwyd gan Gronfa Arloesi Ymchwil Cymru i greu Fframwaith Ymgysylltu De-orllewin Cymru. Gwnaeth y prosiect hwn ganiatáu i ni olrhain ein cydweithrediadau ar draws y rhanbarth, dylunio rhaglen hyfforddi i'n hacademyddion a meithrin cydweithrediadau newydd trwy gyfres o ddigwyddiadau allanol gan gynnwys ein Digwyddiad Rhwydweithio yn Arena Abertawe a menter ymchwil yn y gymuned gyda Chanolfan Gelfyddydau Wyeside.
Tîm yr LCRO
Rydym yn dîm deinamig o swyddogion prosiect a swyddogion ymchwil, dan arweiniad ein cyd-gyfarwyddwyr. Rydym yn cynnig dealltwriaeth gyfannol o weithgarwch ac arbenigedd ar draws y rhanbarth, ac rydym yn cynnal y ddealltwriaeth hon drwy berthnasoedd sydd wedi'u seilio ar ymddiriedaeth, cyd-ddealltwriaeth ac ethos o gyd-greu.
Mae ein hymagwedd yn canolbwyntio ar gydweithio, newid yr hen ffordd o gynnal ymchwil ar bobl, ac, yn hytrach, gweithio gyda chymunedau a chael ein harwain gan gymunedau ar bob cam o'r ymchwil. Rydym yn gweithio ar sail egwyddorion bod yn onest, yn gyson ac yn barchus.
Emily Adams
Rwy'n Swyddog Prosiect sy'n arwain ar agenda Prifysgol Abertawe sy'n seiliedig ar leoedd, a hynny drwy'r Swyddfa Ymchwil i Heriau Lleol (LCRO). Mae'n canolbwyntio ar brosiectau ymchwil, meithrin partneriaethau, a gweithgareddau cenhadaeth ddinesig yn ne a gorllewin Cymru.
Ochr yn ochr â Jo Hutchings, rwy’n yw'r cyswllt allweddol ar gyfer y rhai hynny sy'n gweithio gyda chymunedau ar draws y rhanbarth ac sy'n gweithio yn y cymunedau hynny, gan adeiladu ar brofiad helaeth o gyflwyno gwasanaethau yn y trydydd sector. Rwy’n angerddol am roi llwyfan i leisiau'r gymuned ac ehangu mynediad drwy ei phrosiectau a'i hymchwil.
Rwy'n hefyd yn ymchwilydd ôl-raddedig. Mae ei phrosiect presennol yn archwilio hanes symudedd cymdeithasol yng Nghymru ar ôl y rhyfel - gan werthuso a wnaeth y cyfleoedd newydd a grëwyd gan newidiadau mewn addysg a chyflogaeth drechu dylanwad hanesyddol lleoliad a chefndir teuluol ar lwybrau bywyd.
Tom Avery
Fy rôl yw galluogi ymchwil sy'n gwneud gwahaniaeth yn lleol. Mae gennyf ddiddordeb mewn unrhyw beth sy'n seiliedig ar leoedd, wedi’i gyd-greu, neu sy'n cael ei arwain gan gymuned, lle mai rôl yr ymchwilydd yw hwyluso'r prosiect yn hytrach na'i arwain. Rydw i'n mwynhau creu cyswllt rhwng disgyblaethau ac asiantaethau ac ymagweddau i gydweithio er mwyn gwella ei gilydd, felly efallai bod gen i fwy o ddiddordeb mewn methodolegau.
Wedi dweud hynny, cefais fy hyfforddi fel ieithydd addysgol ac ethnograffwr beirniadol a oedd yn cydweithio â chymunedau ffoaduriaid, felly bydd bob tro gennyf ddiddordeb mewn materion sy’n ymwneud â chynhwysiant, cynrychiolaeth a chodi llais er mwyn gwneud gwahaniaeth.
Mae lles yn fater pwysig ar agenda Cymru, ac mae'n ofynnol i gyrff cyhoeddus ar draws Cymru asesu a gwella lles lleol. Rydw i'n gweithio gyda Dr Annie Tubadji i helpu Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus i feddwl am sut mae eu gwaith sy’n ymwneud â llesiant yn arwain at ganlyniadau o ran cynhyrchiant. Mae hyn yn adeiladu ar waith Annie ar economeg ddiwylliannol, sy'n archwilio rolau mesur a datblygu cyfalaf diwylliannol a chymdeithasol mewn datblygu rhanbarthol yn effeithiol.
Jo Hutchings
Rwy'n Swyddog Prosiect sy'n arwain agenda sy'n seiliedig ar leoedd Prifysgol Abertawe drwy'r Swyddfa Ymchwil i Heriau Lleol (LCRO). Rwy'n canolbwyntio ar brosiectau ymchwil, meithrin partneriaethau, a gweithgareddau cenhadaeth ddinesig de a gorllewin Cymru.
Ochr yn ochr ag Emily Adams, rwy'n un o'r cysylltiadau allweddol i'r rhai hynny sy'n gweithio gyda chymunedau ar draws y rhanbarth. Rwy'n angerddol am roi platfform i leisiau cymunedol ac ehangu mynediad drwy fy mhrosiectau.
Rydw i wedi gweithio ar nifer o brosiectau cydweithredol, gan gynnwys sawl Partneriaeth Hyfforddiant Doethurol, yn Swydd Efrog ac yn Abertawe.
Sarah Wydall
Rwy'n gyd-gyfarwyddwr y Swyddfa Ymchwil i Heriau Lleol ac yn Athro ym maes niwed rhyweddol yn yr Adran Troseddeg, Cymdeithaseg a Pholisi Cymdeithasol ym Mhrifysgol Abertawe.
Cyn gweithio yn y byd academaidd, roeddwn yn gweithio i Iechyd Cyhoeddus mewn lleoliadau cymunedol, yn cefnogi mamau ifanc ac yn hwyrach dadau ifanc gydag ystod o weithgareddau a phrosiectau ar y cyd am leoedd mwy diogel, iechyd rhywiol, tai a mwy. Roedd gweithio gyda'r grwpiau hyn a phartneriaid lleol wedi ein helpu ni i wneud y rhwystrau at addysg, cyflogaeth, a chyfleoedd hamdden yn weledol, yn aml drwy ffilmiau, perfformiad, a chyfryngau creadigol eraill.
Rwy'n angerddol am ddarganfod ffyrdd i gefnogi gweithredu cymunedol a chydweithio. Mae'r rôl hon yn fy ngalluogi i weithio ochr yn ochr â Dr Christala Sophocleuous a'r tîm, gan roi ein sgiliau a'n profiad i helpu pobl i gyflawni newid parhaol - yn unigol ac ar y cyd - wrth hyrwyddo dealltwriaeth well o brofiadau bywyd ar sawl lefel polisi ac ymarfer.
Christala Sophocleous
Rwy'n Gyd-gyfarwyddwr LCRO ac yn Uwch-ddarlithydd mewn Polisi Cymdeithasol yn Adran Troseddeg, Cymdeithaseg a Pholisi Cymdeithasol ym Mhrifysgol Abertawe. Gyda Sarah, rwy'n darparu arweinyddiaeth strategol i'n canolfan.
Mae gen i ddiddordeb tymor hir yn y sector gwirfoddol, ei berthynas â gwasanaethau cyhoeddus, a phŵer cymunedau i gyfoethogi ein bywydau. Dros y 40 mlynedd diwethaf, rydw i wedi gwirfoddoli, ymchwilio a gweithio yn y sector gwirfoddol a chyda sefydliadau cymunedol. Rwy'n ymrwymedig i gefnogi cymunedau i ddefnyddio polisi cyhoeddus er budd lleol gan sicrhau bod lleisiau ar yr ymylon yn cael eu clywed mewn prosesau gwneud penderfyniadau.
Gan sefyll ar y croestoriad rhwng y brifysgol, cymunedau a pholisi cyhoeddus, mae LCRO yn rhoi cyfle unigryw i mi ddod â'r diddordebau hyn ynghyd a meithrin gwaith cydweithredol ar draws asiantaethau a sectorau yn rhanbarth de-orllewin Cymru.
