Dr Giselle Tur Porres, Darlithydd mewn Astudiaethau Plentyndod Cynnar Addysg ac Astudiaethau Plentyndod
Encil Cwricwlwm ‘Currerre’ y Rhwydwaith Ymchwil Cydweithredol, Ionawr 2025

Beth yw Currere?
Dyma gwestiwn a ofynnwyd i ni ein hunain wrth i ni yrru i Neuadd Gregynog yng nghanolbarth anghysbell Cymru, am benwythnos a drefnwyd gan y CRN (Rhwydwaith Ymchwil Cydweithredol) sy'n cynnwys prifysgolion a phartneriaid ysgolion ledled Cymru.
Dysgon ni fod Currere yn broses adfyfyriol o archwilio cwricwlwm. Wedi'i harloesi gan William Pinar ym 1975, mae'n cynnwys pedwar cam;
1. Yr Ôl-syllol – cofio digwyddiadau allweddol o'r gorffennol; o'ch profiadau ysgol eich hun neu'ch profiadau addysgu
2. Yr Uwchraddol – dechrau meddwl am eich llwybr addysg yn y dyfodol
3. Y Dadansoddol – dadansoddi a dechrau deall beth sy'n digwydd nawr
4. Yr Synthetig – adeiladu dealltwriaeth newydd a gweithredu yn seiliedig ar y myfyrdodau hyn
Bydd unrhyw un sydd wedi bod yn rhan o ysgrifennu adfyfyriol yn gwybod nad yw'r broses honno'n syml, ac roedd y penwythnos yn llawn cymhelliant wrth annog llawer o siarad, rhannu, gwrando ac amser i gerdded, archwilio, meddwl. Cawsom ein hwyluso ar ein taith gan Dr Kevin Smith, o Brifysgol Caerdydd, cefnogwr brwd o'r dull ac Andy Williams, cyn-ddirprwy bennaeth Ysgol Monmonth ac hyfforddwr mewn ymarfer adferol. Roedd athrawon o bob rhan o Gymru yn rhannu eu profiadau a'u heriau o gyflwyno’r Cwricwlwm i Gymru yn eu lleoliadau. Mi wnaeth yr amgylchedd gyfoethogi’r profiad. Mae Neuadd Gregynog ym Mhowys wedi'i hamgylchynu gan 750 erw o erddi a choetir. Mae rhan o'r neuadd yn dyddio'n ôl i'r 12fed ganrif ond cafodd ei hailadeiladu a'i hadfer gan ddwy chwaer, Gwendolin a Margaret Davies, fel canolfan ar gyfer y celfyddydau. Ar ôl eu marwolaethau fe'i gadawyd i Brifysgol Cymru ar gyfer astudio a chynadleddau, ac er ei bod bellach yn rhan o ymddiriedolaeth, mae addurniadau'r 1930au yn parhau. Roedd yn helaeth, yn oer, roedd y tiroedd yn fwdlyd ac roedd arwyddion ar doiledau yn dweud, 'peidiwch â defnyddio, hen beth'. Felly, fe wnaethon ni lapio'n gyfforddus y tu mewn a'r tu allan a chlywed sgyrsiau ger tanau ac mewn hen ystafelloedd wedi'u marcio 'ystafell gyffredin i'r uwch-fyfyrwyr'. Wedi'i dorri i ffwrdd o'r byd modern, mewn amgylchedd diddorol a hardd, rhoddwyd y cyfle i ni fyfyrio'n ddyfnach. Arweiniodd at sgyrsiau agored, ac roedd yn golygu ein bod yn gwneud y gwaith oedd ei angen i Currere ddigwydd. Fe wnaethon ni'r ddau ganfod bod y dull yn bwerus ac o bosibl yn ddefnyddiol fel dull i fyfyrwyr roi cynnig ar ein modiwlau addysgu myfyriol ac ar gyfer ymchwil yn y dyfodol. Roedd yn ddechrau ar broses, ac un yr ydym yn gobeithio ei pharhau â hi gyda'r rhwydwaith mewn cyfarfodydd yn y dyfodol.
I'r rhai sydd eisiau dysgu mwy, rydym yn argymell cyfnodolyn The Currere Exchange
The Currere Exchange