Gwyddor Data Poblogaeth

Gwyddor Data Poblogaeth Arloesol Er Budd Y Cyhoedd

Rydym yn arloesi gwyddor data am bobl ar draws ystod o fentrau data-dwys. Drwy ddatgelu dealltwriaethau a guddiwyd yn ddwfn o fewn ystod o adnoddau data poblogaeth. Mae ein gwaith yn arwain at ddatblygiadau mewn iechyd a darpariaeth gwasanaethau cyhoeddus eraill, gan ddylanwadu ar bolisi ac ymarfer i wella gofal cleifion a llesiant y boblogaeth.

Rydym yn gwneud hyn drwy ein technoleg fewnol - Llwyfan e-Ddiogelwch Ddiogel (SeRP) - amgylchedd diogel sydd wedi'i achredu i'r safonau rhyngwladol uchaf ar gyfer System Rheoli Diogelwch Gwybodaeth (ISO 27001 Ardystiedig: IS632731), wedi'i achredu gan Awdurdod Ystadegau'r DU, a Phecyn Diogelu ac Amddiffyn Data Digidol y GIG (Cod y sefydliad: 8WG95). O ganlyniad, mae sefydliadau fel y GIG a llawer o sefydliadau eraill yn ymddiried ynom i storio, rheoli a dadansoddi ffynonellau hynod gyfoethog o ddata iechyd a phoblogaeth yn ddiogel drwy SeRP, gan alluogi ymchwilwyr i ateb cwestiynau pwysig er budd cymdeithas.

Rydym yn defnyddio Cyfrifiadura Perfformiad Uchel er mwyn galluogi ymchwil gan ddefnyddio mathau cymhleth o ddata megis delweddu a data genetig. Mae'r gallu hwn yn hwyluso prosiectau sy'n cynnwys Deallusrwydd Artiffisial (AI), Dysgu Peirianyddol a Phrosesu Iaith Naturiol (NLP). Mae ein systemau cysylltu data a rheoli data o'r radd flaenaf hefyd yn tynnu sylw at afreoleidd-dra data ac yn gwella ansawdd a chysondeb data iechyd a phoblogaeth eraill ar gyfer ymchwil.

Ar ôl £8 miliwn cychwynnol o gyllid gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru Llywodraeth Cymru, rydym wedi denu nifer o wobrau allanol gan amrywiaeth eang o gyllidwyr ymchwil clodwiw, gan greu cyfanswm o fwy na £85 miliwn dros y blynyddoedd diwethaf. Mae'r rhain yn amrywio o gyrff Ymchwil Llywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru megis UKRI, y Cyngor Ymchwil Feddygol a'r Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol, i elusennau a Byrddau Iechyd Cymru. Mae rhai o'r elusennau rydym yn gweithio gyda nhw yn cynnwys y Gymdeithas MS, Sefydliad Prydeinig y Galon a Sefydliad Nuffield.

Meysydd Sy'n Ganolbwynt I'n Hymchwil

Mae ein deg canolfan ymchwil rhagoriaeth yn cael effaith uniongyrchol ar bolisi cyhoeddus ac felly ar iechyd y boblogaeth - gan helpu i lunio penderfyniadau sy'n effeithio ar lesiant miliynau o bobl. Rydym yn canolbwyntio ar ddarparu seilwaith technoleg o'r radd flaenaf er mwyn mynd i'r afael â rhai o'r heriau mwyaf sy'n wynebu cymdeithasol heddiw - gan greu ecosystem ymchwil byd-eang gyda'r potensial i gynhyrchu effaith addysgol, amgylcheddol, economaidd a chymdeithasol.

Rydym hefyd yn gartref i'r Cofnodlyfr Rhyngwladol o Wyddor Data Poblogaeth - yr unig gofnodlyfr electronig, mynediad agored, wedi'i adolygu gan gymheiriaid sy'n ymroddedig i bob agwedd ar ymchwil, datblygu a gwerthuso gwyddor data poblogaeth.

Datblygu seilweithiau diogel, sy'n sensitif i breifatrwydd ac yn foesegol i gefnogi gwaith ymchwil

Rydym yn ymrwymedig i breifatrwydd bwriadol ar draws ein mentrau data-dwys. Mae hyn yn golygu meithrin rheolaethau preifatrwydd cadarn ym mhob agwedd ar ein gwaith gan gynnwys bodloni gofynion llywodraethu gwybodaeth.

Nid yw llywodraethu gwybodaeth priodol yn golygu cydymffurfio â deddfwriaeth a rheoliadau yn unig, ond mae hefyd yn golygu bod yn arloesol o ran modelau gweithredu ac ymgysylltu â'r cyhoedd a rhanddeiliaid eraill i ddangos trefniadau rheoli data a mynediad at ddata y gellir ymddiried ynddynt.

Mae preifatrwydd bwriadol yn golygu amrywiaeth o fesurau ffisegol, technegol a gweithdrefnol sy'n cael eu cymhwyso at y data a'r amgylchedd data cyfagos yn uniongyrchol i sicrhau diogelwch data a chynnal defnyddioldeb data.

Dod â data ynghyd, eu cysylltu a'u dadansoddi o ffynonellau lluosog

Cysylltu data yw'r ffordd y gallwn ddefnyddio'r symiau helaeth o ddata sy'n cael eu storio yn y Banc Data Cyswllt Gwybodaeth Ddienw Ddiogel (SAIL). Mae'n ein galluogi i gyfuno data dienw o lawer o setiau data ar wahân i greu setiau data newydd ar gyfer dadansoddi ymchwil.

Mae defnyddio data sy'n bodoli eisoes yn llawer mwy costeffeithiol na gorfod casglu'r data cyfatebol drwy ddulliau eraill megis arolygon ac mae'n llawer llai ymwthiol. Mae hyn yn gwneud llawer o brosiectau ymchwil yn fwy ymarferol, ac mae mwy o ymchwil yn golygu iechyd a llesiant gwell, gwelliannau mewn gwasanaethau a gofal a pholisïau sy'n fwy hyddysg.

Gall proses sicrhau ansawdd o gysylltu data nodi a dileu anomaleddau megis cofnodion dyblyg. Mae hyn yn gwella ansawdd y data ac yn gwneud yr ymchwil yn fwy cywir.

Mae cysylltu data sy'n bodoli eisoes yn creu cyfleoedd diddiwedd i ymchwilio i feysydd o ddiddordeb nad oeddent efallai yn bosibl yn flaenorol drwy ein galluogi i fynd i'r afael â chwestiynau ymchwil mwy soffistigedig.

Darganfod dealltwriaethau ar lefel y boblogaeth

Mae gallu cael gafael ar ffynonellau helaeth a lluosog o ddata poblogaeth sy'n ymwneud ag unigolyn, lleoliad neu ddigwyddiad, a'u cysylltu â'i gilydd, yn dod â dimensiwn newydd i ymchwil, gan alluogi ymchwilwyr i ddefnyddio data sy'n bodoli eisoes i nodi patrymau ar draws poblogaethau cyfan i roi darlun llawer mwy eang.

Mae'r dyfnder dealltwriaeth mwy a roddir gan ddata ar raddfa poblogaeth yn golygu y gall ymchwilwyr nodi cydberthnasau na sylwyd arnynt yn flaenorol, gan roi mwy o ddyfnder eglurder a dealltwriaeth a fyddai'n bosibl o ddadansoddi ffynhonnell unigol o ddata.

Defnyddio data ar gyfer effaith gadarnhaol ar ddinasyddion a chymdeithas

Mae consensws bellach ymhlith y rhai sy'n gweithio ar draws polisi iechyd a pholisi cyhoeddus, drwy gynaeafu a dadansoddi data poblogaeth, gallwn gyflawni manteision gwych i gymdeithas; data cyhoeddus er budd y cyhoedd.

O fewn Gwyddor Data Poblogaeth, rydym yn ystyried ymgysylltu â'r cyhoedd yn gonglfaen ein gwaith – rydym yn cynnwys aelodau o'r cyhoedd o'r cychwyn cyntaf; o baratoi ceisiadau ymchwil, llunio cyfeiriad ymchwil parhaus, wrth ddosbarthu canlyniadau ac effaith ymchwil a gweithgarwch hyd at waith ehangach megis codi ymwybyddiaeth o ddefnyddio data at ddibenion ymchwil.

Mae gan Wyddor Data Poblogaeth Banel Defnyddwyr hirsefydledig a sefydlwyd yn 2011. Ar hyn o bryd mae gennym 16 o aelodau ac rydym yn recriwtio'n barhaus Mae aelodau'r panel yn rhan o bob elfen o'r broses ymchwil, o ddatblygu syniadau, rhoi cyngor ar geisiadau drwy brosesau cymeradwyo (drwy'r Panel Adolygu Llywodraethu Gwybodaeth annibynnol), i ddosbarthu canfyddiadau ymchwil.

Canlyniadau Ymchwil

Rydym yn gartref i amrywiaeth o brosiectau ymchwil o'r radd flaenaf. Mae'r prosiectau hyn yn defnyddio'r Banc Data Cyswllt Gwybodaeth Ddienw Ddiogel (SAIL) i gael gafael ar ddata dienw ar lefel poblogaeth, eu dadansoddi a gweithredu arnynt, sy'n cynhyrchu canfyddiadau sy'n llywio llunwyr polisïau ar bob lefel.

Mae ein rhaglen ymchwil mewn Gwyddor Data Poblogaeth wedi arwain at:

Yr Ymateb ‘Cymru'n Un’ I Covid-19

Mae Cymru'n Un yn dod â thimau o arbenigwyr traws-sefydliadol o bob cwr o Gymru (cydweithwyr o fewn Gwyddor Data Poblogaeth gyda Llywodraeth Cymru, Iechyd Cyhoeddus Cymru a Gwasanaeth Gwybodeg GIG Cymru) gan arwain at ddull hyblyg ac ymatebol o ran mynd i'r afael â dadansoddi data a chynhyrchu gwybodaeth er mwyn darparu tystiolaeth amserol i lywio polisi ac ymarfer er mwyn mynd i'r afael â'r epidemig a'i effaith ar y DU. Dysgwch fwy am sut mae ein hymchwil yn ymateb i bandemig COVID-19.

Astudiaeth ‘Nature’ Yn Cynnig Gobaith Newydd Wrth Drin Alergedd

Roedd ein hastudiaeth gydweithredol ryngwladol, a gyhoeddwyd yn Nature, yn archwilio llwybrau sy'n bwysig mewn clefydau alergaidd megis asthma. Defnyddir cyffuriau sy'n blocio imiwnoglobwlin E (IgE) i drin asthma a chlefydau alergaidd eraill, ond mae astudiaethau cysylltiol genetig traddodiadol wedi methu â nodi'r llwybrau sy'n rheoleiddio IgE yn yr ymateb alergaidd. Mae ein hastudiaeth yn nodi nifer o dargedau therapiwtig newydd a biofarcwyr ar gyfer clefydau alergaidd. Roedd y tri phrif safle a nodwyd yn cyfrif am amrywiaeth deg gwaith yn uwch mewn IgE o gymharu ag astudiaethau cyffredin ar ennyn traddodiadol. Mae ein cydweithrediadau parhaus bellach yn canolbwyntio ar rôl bacteria a'u cynhyrchion mewn asthma dwys.

Mae Dioddefwyr Asthma Mewn Ardaloedd Difreintiedig Yn Wynebu Risg Uwch O Farwola

Edrychodd yr astudiaeth hon ar fwy na 100,000 o bobl ag asthma sy'n cael ei drin ledled Cymru dros bum mlynedd drwy chwilio data gofal sylfaenol ac eilaidd a gasglwyd yn rheolaidd o Fanc Data SAIL. Drwy gysylltu data o 2013 i 2017, gwnaethom ymchwilio i'r cysylltiad rhwng data gofal meddygon teulu, derbyniadau brys i'r ysbyty, presgripsiynau a marwolaethau asthma ynghyd â mesurau daearyddol ac economaidd-gymdeithasol ar gyfer ardaloedd difreintiedig wedi'u rancio. Mae'r astudiaeth a gyhoeddwyd gan PLOS Medicine yn dangos bod pobl ag asthma yn yr ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru 50% yn fwy tebygol o gael eu derbyn i'r ysbyty a marw o asthma na'r rhai yn yr ardaloedd lleiaf difreintiedig. Nodwyd hefyd fod cydbwysedd gwael o feddyginiaethau asthma hanfodol sy'n helpu i atal pyliau o asthma.

Ymchwil Arloesol Yn Cysylltu Tueddiadau Genetig Sgitsoffrenia Ag Iechyd Gwael

Torrodd yr ymchwil hon dir newydd drwy ymchwilio i'r cysylltiad rhwng y rhagdueddiad genetig tuag at sgitsoffrenia ac iechyd corfforol gwaeth drwy gysylltu data genetig â'r data arferol a geir yn y Banc Data Cyswllt Diogel Gwybodaeth Ddienw. Gwelodd y tîm ymchwil bod cyfraddau uwch o anhwylderau niwroddatblygol (epilepsi, anabledd deallusol ac anhwylderau cynhenid) ymhlith unigolion â sgitsoffrenia, yn ogystal â chyfraddau uwch o ysmygu, diabetes mellitus math 2 a chlefyd isgemia'r galon, o'u cymharu â'r boblogaeth gyffredinol. Fodd bynnag, mae'n bosibl nad yw'r risgiau uwch o gael y clefydau hynny yn deillio o dueddiadau genetig sgitsoffrenia.

Rhieni Wedi Gwahanu Sy'n Defnyddio Llysoedd Teulu Yn Fwy Tebygol O Fyw Mewn Arda

Mae ein hadroddiad Uncovering private family law: Who’s coming to court in England a gyhoeddwyd gan Sefydliad Nuffield yn dangos bod rhieni sydd wedi gwahanu yn Lloegr sy'n dibynnu ar y llysoedd teulu i ddatrys anghydfodau preifat dros drefniadau i blant yn debygol o fyw yn ardaloedd mwyaf difreintiedig y wlad. Mae'r astudiaeth hefyd yn dangos gwahaniaeth clir rhwng y gogledd a'r de o ran nifer y ceisiadau cyfraith preifat a wneir, gyda'r cyfraddau uwch yn y gogledd. Defnyddiodd yr astudiaeth ddata lefel y boblogaeth, a gaiff eu casglu'n rheolaidd gan Cafcass UK ac sydd ar gael yn y Banc Data Cyswllt Diogel Gwybodaeth Ddienw.