manylion clawr Mannau Corff Gorfodol
Dr Diana Beljaars

Dr Diana Beljaars

Swyddog Ymchwil
Health Data Science

Trosolwg

Rwy’n ddaearydd diwylliannol, anabledd ac iechyd sy’n gweithio ar groestoriadau daearyddiaeth ddynol, y dyniaethau meddygol, astudiaethau anabledd, athroniaeth gyfandirol, yn ogystal â’r gwyddorau niwroseiciatrig, biomeddygol a chlinigol sy’n gysylltiedig â Syndrom Tourette. Mae fy ymchwil hefyd yn cynnwys dulliau gwyddorau cymdeithasol beirniadol i’r pandemig COVID-19 ac ymchwil gwasanaethau iechyd brys a gofal sylfaenol, yn enwedig o ran anghydraddoldebau iechyd.

Yn bennaf, rwy’n defnyddio dulliau o’r gwyddorau cymdeithasol a’r dyniaethau ansoddol, gan gynnwys amrywiaeth o dechnegau cyfweld yn ogystal ag ymagweddau naratif ac ymagweddau beirniadol tuag at ddisgwrs. Rwyf hefyd yn defnyddio ac yn datblygu dulliau in-situ i ddal agweddau ar fywydau pobl nad ydynt yn hawdd eu cofio, gan gynnwys ethnograffeg ac arsylwi strwythuredig, ond hefyd technolegau olrhain llygad symudol.

Mae fy ngwaith hyd yn hyn yn rhannu’n fras yn dair prif ffrwd ryngblethol:
1. Perthnasau corff-amgylchedd eithriadol: cymhelliant
2. Meddygololi ymddygiad
3. Ffurfiannau gwybodaeth mewn gwasanaethau iechyd a sefydliadau llywodraethol yng nghyd-destun argyfyngau iechyd ac anghydraddoldebau

Ar hyn o bryd, rwyf hefyd yn cynorthwyo i arwain dimensiwn PPIE PRIME Centre Cymru: y grŵp SUPER. Mae’r grŵp hwn yn cynnig adborth ar syniadau ymchwil a chynigion ymchwil sy’n dod i’r amlwg gan ymchwilwyr PRIME Centre Cymru.

NEWYDDION: Rwy’n Siaradwr Gwahoddedig yng Nghynhadledd Astudiaethau Niwroamrywiaeth Feirniadol yn Durham, 24–26 Mehefin 2025. Mae’r gynhadledd yn rhad ac am ddim ac yn cael ei darlledu ar-lein. Rhagor o wybodaeth yma: https://ndhumanities.com/2025/02/26/critical-neurodiversity-studies-conference-confirmed-speakers/

Meysydd Arbenigedd

  • Gorfodaeth, Iechyd Meddwl a Syndrom Tourette
  • Niwroamrywiaeth ac Anabledd
  • Ôl-ddynoliaeth
  • Ymatebion i bandemig COVID-19 yng Nghymru
  • Anghydraddoldebau iechyd yn y GIG
  • Rhyngddisgyblaeth, adeiladu gwybodaeth feddygol
  • Ymchwil ansoddol ac olrhain llygad symudol

Uchafbwyntiau Gyrfa

Ymchwil

Mae fy ngwaith hyd yn hyn yn rhannu’n fras yn dair prif ffrwd ryngblethol:

  1. Perthnasau corff-amgylchedd eithriadol: cymhelliant
    Mae fy ngwaith yn canolbwyntio ar y rhesymegau amrywiol sy’n sail i weithred corfforol a’r bydau sy’n cael eu siapio ganddynt. Yn benodol, rwy’n eu harchwilio trwy’r cysyniad o orfodaeth (compulsivity), sef ffurf patholegol o weithred y mae pobl yn teimlo cymhelliant i’w chyflawni ond heb allu ei hegluro’n llawn – yn bennaf yng nghyd-destun Syndrom Tourette. Rwy’n defnyddio ymagweddau ôl-ffenomenolegol ac ôl-ddynolegaidd tuag at ddeall sut mae’r amgylchedd corfforol yn gyd-gyfansoddol â gorfodaeth.
  2. Meddygololi ymddygiad
    Rwyf hefyd yn gweithio ar y prosesau ffurfiol ac anffurfiol o greu gwybodaeth sy’n sail i ymddygiad meddygolol. Yn benodol, rwy’n canolbwyntio ar groestoriadau a gwrthddywediadau rhwng ffurfiau byw profiadol o wybodaeth, dulliau niwroamrywiaeth, a modelau clinigol. Rwy’n gwneud hyn drwy ddulliau beirniadol a safbwyntiau hanesyddol, yn bennaf yng nghyd-destun anabledd ac yn unol â’r paradigm niwroamrywiaeth.
  3. Ffurfiannau gwybodaeth mewn gwasanaethau iechyd a sefydliadau llywodraethol yng nghyd-destun argyfyngau iechyd ac anghydraddoldebau
    Mae’r drydedd ffrwd hon yn deillio o’m gwaith ar brosiect COVINFORM ac ar fy ngwaith cyfredol ym maes gwasanaethau brys a gofal sylfaenol ar gyfer PRIME Centre Cymru. Fel rhan o’r consortiwm a ariannwyd gan yr UE, gan gynrychioli Cymru, cyd-ddadansoddais ymatebion sefydliadol a chymunedol i’r ffordd y caent eu ffurfio a’u gweithredu mewn perthynas ag anghydraddoldeb yn sgil rheoliadau COVID-19. Canolbwyntiasom ar fenywod lleiafrifoedd ethnig, nyrsys a chymhwyswyd dramor, a chymunedau Sipsiwn-Teithwyr yng Nghymru.
    Fel rhan o fy ymchwil gwasanaethau iechyd, rwy’n canolbwyntio ar anghydraddoldebau ethnig wrth geisio gofal brys yn dilyn anaf ar brosiect BE SURE, yn ystyried safbwyntiau Meddygon Teulu a chleifion ar fodelau rhagfynegi risg ar gyfer derbyn i’r ysbyty yn frys ar PRISMATIC2, a modelau cymunedol ar gyfer gwella gofal diabetes math 2 ar gyfer cleifion o leiafrifoedd ethnig ar CYMELL.
Prif Wobrau Cydweithrediadau