Yr Her
Mae tua 770 miliwn o bobl yn y byd heb fynediad i drydan. Yn India wledig, er bod y rhan fwyaf o bentrefi wedi’u cysylltu â'r grid, mae'r cyflenwad yn aml yn annibynadwy ac yn ddrud. Mae defnydd eang o ffynonellau ynni eraill, megis cerosin a biomas, yn peri sawl risg i iechyd. Mae pŵer ynni yn ateb delfrydol ar gyfer rhannau anghysbell o'r byd lle mae cysylltiad â'r grid yn wael neu nad oes cysylltiad o gwbl ac mae digon o heulwen. Felly, crëwyd y cydweithrediad rhyngwladol SUNRISE yn 2018 i gynllunio a defnyddio technoleg pŵer ynni oddi ar y grid i ddarparu ynni fforddiadwy, dibynadwy a chynaliadwy i gymunedau anghysbell.
Er bod paneli solar silicon traddodiadol wedi dod yn fwy cost-effeithiol dros y degawd diwethaf, mae datblygiadau diweddar mewn technoleg solar trydedd genhedlaeth sy'n seiliedig ar berfosgitiau yn cynnig ateb fforddiadwy, y gellir ei gweithgynhyrchu'n rhwydd drwy ddefnyddio prosesau argraffu cyffredinol a deunyddiau rhad, cynaliadwy y mae digon ohonynt.
Mae celloedd perfosgit yn cynnig manteision ychwanegol dros silicon, megis y potensial i fod yn ysgafn, yn hyblyg ac yn hanner-dryloyw, gan eu gwneud nhw'n addas ar gyfer amrywiaeth o gymwysiadau lle na fyddai silicon yn briodol. Nod SUNRISE yw cyflymu datblygiad, integreiddio a mabwysiad perfosgitau a thechnolegau ynni adnewyddadwy eraill drwy ddod ag arbenigwyr o'r DU, India, Mecsico, De Affrica a Chasacstan at ei gilydd.
Mae'r rhwydwaith yn cynnwys pobl o sawl disgyblaeth, o ffiseg i beirianneg i'r gwyddorau cymdeithasol, yn ogystal â phartneriaid diwydiannol a chymunedau o ddefnyddwyr i gefnogi gwaith troi technolegau'n gymwysiadau byd go iawn.
Yr Effaith
Mae SUNRISE wedi cynllunio a gosod dangosydd adeilad graddfa lawn ym mhentref Khuded yn ardal wledig Maharashtra, India. Er bod y pentref wedi’i gysylltu â'r grid, nid oedd y cyflenwad trydan yn ddibynadwy nac yn fforddiadwy i'r rhan fwyaf o breswylwyr. Mae'r adeilad, o'r enw Solar OASIS, yn defnyddio adeilad solar integredig (BIPV) i greu, storio a rhyddhau ynni i'w rannu gan breswylwyr y pentref. Yn ogystal â darparu golau a gwefru batris, mae'r adeilad hefyd yn gweithredu fel lle cymunedol hyblyg, sy’n pweru oergell, melin flawd a pheiriant plisgo reis.
Mae prosiect SUNRISE hefyd wedi gosod meicro-gridiau wedi'u pweru â solar mewn dwy ysgol a chanolfan iechyd sylfaenol yn India, gan ddarparu cyflenwad pŵer wrth gefn i ddatrys problemau grid sy'n anghyson ac yn annibynadwy.
