Canolfan Ymchwil y Canol Oesoedd a'r Cyfnod Modern Cynnar (MEMO)

Mae'r monograff hwn yn dadlau bod aelodau'r teulu brenhinol wedi uniaethu â ffigurau Shakespeare ar wahanol adegau yn ystod hanes modern i fynnu parhad, dilysrwydd a hunaniaeth genedlaethol y llinach frenhinol. Mae'r llyfr yn cael ei yrru gan ymchwil archifol newydd yn y Casgliad Brenhinol a'r Archifau Brenhinol. Mae'n darllen yr archifau hyn yn feirniadol, gan ofyn sut mae gwahanol fathau o berfformiad brenhinol a Shakespearaidd yn cael eu cofio yn naliadau materol sefydliadau brenhinol.

Casgliad wedi’i olygu o draethodau, gyda chyfranwyr yn defnyddio gwrthrychau unigol yn y Casgliad Brenhinol fel ysgogiadau ar gyfer archwilio uchelgais, hanes a bri breninlinol.

Mae'r erthygl hon yn cyflwyno dau gatalog llyfrgell o'r ail ganrif ar bymtheg ac yn eu hystyried mewn perthynas â chasglu brenhinol a gwleidyddiaeth frenhinol.

Traethawd mewn Addasiad yn archwilio hanes addasiad stori Martin Guerre a'i goblygiadau i'n dealltwriaeth o wybodaeth a galluogedd menywod modern cynnar.

Mae'r monograff hwn yn archwilio lle ffotograffiaeth o ran derbyn canon Shakespeare ers dyfeisio'r camera.

Mae'r monograff hwn yn cynnig darlleniad meddygol o ysbrydolrwydd Kempe yng nghyd-destun y syniad hollbresennol o Grist y Meddyg, ac asesiad newydd o ymgysylltiad Kempe ei hun â'r paradeimau meddygol y bu hi'n ymwneud â hwy mewn ffordd oddefol gynt.

Mae'r gyfrol feirniadol newydd hon yn archwilio Astudiaethau Margery Kempe yn yr 21ain Ganrif, trwy 'gyfarfyddiadau' lluosog, treiddgar. Mae'r gyfrol wedi'i strwythuro o amgylch pedwar categori o gyfarfyddiad: testunol, mewnol, allanol, a pherfformiadol.

Mae'r gyfrol hon o draethodau yn cynnig cyflwyniad cynhwysfawr i aml-lafaredd profiadau menywod yn yr Oesoedd Canol ac ymchwiliad iddo. Yn rhychwantu o ymholi athronyddol a diwinyddol, i addysg a chelf, yn ogystal â gwyddorau meddygol a chredoau poblogaidd, mae'r traethodau yn y casgliad hwn yn cyfrif am gymhlethdodau a chyfoeth cysyniadu a phrofiadau bywyd  menywod Cristnogol canoloesol.

Mae'r gyfrol yn rhan o'r gyfres aml-gyfrol A Cultural History of Women in Christianity, ac mae'r ddolen i’r gyfres yma.

Mae'r erthygl hon yn datgelu cynnwys y rysáit feddyginiaethol ddirgel, sydd wedi pylu ar ffolio terfynol Llyfrgell Brydeinig Ychwanegol MS 61823, The Book of Margery Kempe. Mae hefyd yn cynnig darlleniad trosiadol o gynnwys y rysáit fel cyfrwng ar gyfer 'melysion' Kempe â Duw, gan alluogi cyfuno ysbrydol dwys a chyfres o arferion iacháu.

Mae Julian o Norwich (g. 1343) a Margery Kempe (g. 1373) yn adnabyddus am gynhyrchu'r gweithiau defosiynol cynharaf yn Saesneg Canol gan awduron benywaidd a enwir. Gan ddod i'r amlwg yn agos iawn at ei gilydd o ganolbwynt crefyddol Dwyrain Anglia yn Lloegr y bedwaredd ganrif ar ddeg, mae eu gwaith a'u henw da wedi dod i fod yn hysbys i wahanol raddau yn Ewrop. Mae'r traethawd hwn yn archwilio cysylltiad hanesyddol Julian a Margery â Chyfandir Ewrop a’r cyfnewid syniadau a gynhyrchodd dduwioldeb oedd yn benodol fenywaidd.

Daniel Power, ‘The Latin West: multiple elites and overlapping jurisdictions’, Political Culture in the Latin West, Byzantium and the Islamic World, c.700 – c. 1500: a framework for comparing three spheres, ed. C. Holmes, J. Shepard, J. van Steenburgen, and B. Weiler (Cambridge: Cambridge University Press, 2021), pp. 367-409

Yn yr Oesoedd Canol diweddar, roedd 'craidd' Ewropeaidd o gymdeithas a oedd yn soffistigedig yn ddiwylliannol ac yn weinyddol, gyda phoblogaethau sy'n tyfu'n gyflym, ar echel o Loegr i'r Eidal, yn cytrefu'r 'ymylon' Ewropeaidd. Yng ngogledd Ewrop roedd yr ymylon hyn yn cynnwys Cymru ac Iwerddon, fel y'u gwladychwyd gan y Saeson, a Phrwsia a Livonia, fel y'u gwladychwyd (yn bennaf) gan bobloedd Almaenig a Nordig. Offeryn allweddol o ran gwladychu oedd y dref siartredig, gan roi i ddinasyddion wahanol freintiau cyfreithiol a rhywfaint o hunanreoleiddio. Mae Towns on the Edge in Medieval Europe yn dadlau, er bod y dref siartredig, fel cysyniad cyfreithiol a chymdeithasol-wleidyddol, wedi'i throsglwyddo i ardaloedd ymylol gan wladychwyr, bod ei gweithredu a'i haddasu mewn ardaloedd ymylol wedi arwain at gymdeithasau unigryw, nid yn unig atgynhyrchiadau o ffurfiau a chymunedau trefol craidd. Wrth wneud hynny, mae'n cymharu datblygiad sefydliadau cymdeithasol a gwleidyddol yn nhrefi siartredig Iwerddon, Cymru, Prwsia, a Livonia yn y canol oesoedd. Mae themâu ymchwil yn cynnwys ffurfio cymunedol, normaleiddio/disgyblu cymdeithasol, a gwneud / cadw heddwch.

Mae'r bennod hon yn nodi model rhyngwladol o gysylltiadau rhwng pobl frodorol a mewnfudwyr wrth greu trefi mewn ardaloedd nad oeddynt wedi’u trefoli o'r blaen.  Mae'n awgrymu y gellir nodi tri cham o gysylltiadau rhyng-ethnig yn y Gymru a wladychwyd gan Loegr a Phrwsia a wladychwyd gan yr Almaen. Mae'r camau hyn, mewn trefn, yn cynnwys pobl frodorol yn gyntaf i gynorthwyo creu sefydliad trefol, gwahaniaethu arglwyddaidd o'r brig i lawr sy'n ffafrio gwladychwyr dros frodorion, ac eithrio pobl frodorol yn hwyr yn y canol oesoedd gan wladychwyr yn y trefi a oedd yn ceisio cyfyngu ar gystadleuaeth economaidd.

Mae'r gwaith hwn yn archwilio'r rolau a chwaraeir gan gredyd wrth orchfygu a gwladychu Cymru. Mae'n amlinellu cyfraith frodorol Cymru o gontract a mechnïaeth, sy'n ymwneud â dyled, ac yn dadansoddi'r system newydd o adennill dyledion a nodir yn Statud Cymru 1284. Mae'n ymdrin hefyd â rôl credydwyr Iddewig. Yn olaf, cyflwynir astudiaeth achos o ymgyfreitha yn ymwneud â dyledion ym mwrdeistref a llysoedd arglwyddiaeth Dyffryn Clwyd, 1295 – 1391. Deuir i'r casgliad bod diffyg credyd yn rhwystro ymdrechion rheolwyr Cymru i gynnal eu hannibyniaeth, y goncwest honno a arweiniodd at foderneiddio cyfraith adfer dyledion yng Nghymru, gan symbylu twf economaidd gwydn yn ôl pob tebyg, a bod pobl Cymru wedi'u hintegreiddio'n llawn i rwydweithiau credyd lleol ôl-goncwest a systemau adfer dyledion erbyn diwedd y bedwaredd ganrif ar ddeg.

Roedd pobl Cymru yn destun cyfyngiadau cyfreithiol o fewn a gerllaw Cymru, o bwynt concwest lleol gan y Saeson, c.1067–1283, hyd at Ddeddf Uno Cymru a Lloegr 1536. Yn yr erthygl hon rydym yn amlinellu dau brif ddiffiniad ysgolheigion modern o 'hil' a 'hiliaeth' sy'n berthnasol i'r oesoedd canol. 'Hil' yn yr ystyr perthynas strwythurol a ddefnyddir i hanfodoli ac anfanteisio'r grŵp, yn ogystal â 'hil' fel pecyn o nodweddion corfforol, meddyliol a moesol etifeddol tybiedig. Yna rydym yn edrych ar gyfreithiau gwahaniaethol yng Nghymru, gan eu nodweddu fel rhai sy'n perthyn i bedwar categori eang: diogelwch, rhyddid economaidd, hawliau gwleidyddol a hawliau cyfreithiol. Trafodir cyd-destun, natur ac esblygiad deddfau ym mhob categori. Rydym yn gorffen trwy brofi a yw'r corff hwn o gyfraith yn gyfystyr â 'chyfraith hil' mewn perthynas â’r diffiniadau penodol o 'hil' a 'hiliaeth', gan ddod i'r casgliad mai cyfraith hil ydyw yn ôl y ddau ddiffiniad. Mae atodiad o gyfraith hil ddangosol yn cael ei ddarparu.

Mae'r llyfr hwn yn archwilio economi Cymru o'r ymwthiad Normanaidd cyntaf yn 1067 i Ddeddf Uno Cymru a Lloegr ym 1536. Mae'r themâu allweddol yn cynnwys esblygiad yr economi amaethyddol; sefydlu a thwf trefi; mabwysiadu economi yn seiliedig ar arian; trefedigaethu ac ecsbloetio economaidd gan Loegr; cwymp strwythurau cymdeithasol Cymru a chynnydd mewn unigoliaeth economaidd; effaith drychinebus gwrthryfel Glyndŵr; ac, yn y pen draw, aliniad economi Cymru i economi Lloegr. Yn y pedair pennod, cyflwynir hanes naratif o hanes economaidd Cymru, 1067–1536, ac mae'r bennod olaf yn profi pa mor berthnasol yw’r prif fframweithiau damcaniaethol sydd wedi'u datblygu i esbonio newid economaidd a chymdeithasol hirdymor ym Mhrydain ac Ewrop yn yr Oesoedd Canol mewn cyd-destun Cymreig.