Mae Prifysgol Abertawe yn lansio menter ymchwil gwerth £2 filiwn gyda'r Ganolfan Ecsbloetio Data Genedlaethol (NDEC) sydd wedi'i lleoli yng Nghymru, rhan o'r cwmni technoleg blaenllaw byd-eang Thales, i gryfhau systemau cysylltiedig seiberwydnwch, gan gynnwys y rhai mewn trafnidiaeth.
Wedi'i gefnogi gan gyllid gwerth £1 miliwn gan Bartneriaeth Ffyniant Cyngor Ymchwil Peirianneg a'r Gwyddorau Ffisegol, bydd y prosiect tair blynedd—Peirianneg ar gyfer Seiberwydnwch: Modelu a Dadansoddi Drwy Oes (ENCYRCLE)—yn canolbwyntio ar gryfhau seiberddiogelwch mewn seilwaith trafnidiaeth, gweithgynhyrchu ac ynni.
Wrth i ddeallusrwydd artiffisial a hyper-gysylltedd sbarduno newid technolegol cyflym, mae sicrhau diogelwch a diogeledd systemau wedi dod yn her hollbwysig. Bydd ENCYRCLE yn datblygu atebion arloesol i wella diogelwch technolegau cysylltiedig ac awtomataidd drwy gydol eu cylch oes.
Gyda deallusrwydd artiffisial a hyper-gysylltedd yn datblygu'n gyflym, mae cadw systemau'n ddiogel yn bwysicach nag erioed. Nod ENCYRCLE yw datblygu atebion ymarferol sy'n amddiffyn technolegau awtomataidd a chysylltiedig drwy gydol eu hoes. Arweinir y prosiect gan yr Athro Siraj Shaikh, sy'n arwain y Grŵp Diogelwch Systemau yn Abertawe, ynghyd â'r Athro Markus Roggenbach a Dr Trang Doan.
Mae prif amcanion y prosiect yn cynnwys:
- Creu dulliau byd go iawn i fesur seiberwydnwch.
- Gwella dulliau peirianneg ar gyfer dylunio systemau diogel.
- Cryfhau diogelwch gweithredol.
- Datblygu fframwaith cadarn ar gyfer dadansoddi systemau.
- Cymhwyso mesurau diogelwch graddadwy i amddiffyn technolegau'r dyfodol.
Drwy wella diogelwch systemau cysylltiedig, bydd yr ymchwil hon yn helpu i gynnal ymddiriedaeth y cyhoedd, atal colledion economaidd o ymosodiadau seiber, a chefnogi diwydiannau sy'n dibynnu ar weithrediadau diogel. Bydd seiberddiogelwch cryfach hefyd yn cyfrannu at gynaliadwyedd drwy leihau tarfu ar systemau.
Un o ganlyniadau allweddol y prosiect fydd sefydlu labordy ymchwil pwrpasol, yn cynnwys offer arbenigol a ddatblygwyd trwy ENCYRCLE. Bydd y cyfleuster hwn yn dod ag ymchwilwyr ac arbenigwyr y diwydiant ynghyd i arwain arloesedd mewn seiberwydnwch.
Meddai'r Athro Siraj Shaikh, arweinydd ENCYRCLE: “Mae hwn yn gynllun cyffrous sy'n mynd i newid yn sylfaenol sut mae sefydlogrwydd seiber yn cael ei beirianthu ar draws systemau seiber-ffisegol a chritigol mewn nifer o sectorau. Bydd y bartneriaeth rhwng Abertawe a Thales yn gwasanaethu i roi'r rhan hon o Gymru ar flaen y gad yn fyd-eang yn y gwyddoniaeth a'r peirianneg o sefydlogrwydd seiber.”
Meddai Peter Davies, Cyfarwyddwr Diogelwch Technegol yn Thales: “Mae'r prosiect ENCYRCLE yn hanfodol wrth barhau i adeiladu ar y corff gwybodaeth a'r parodrwydd cynhyrchu o ran defnydd AI a dysgu peiriant yn y cyd-destun o ddirgelaethau seiber ar systemau cymhleth wedi'u dosbarthu sy'n gorfod bod yn ddibynadwy hefyd. Bydd y cydweithio prosiect rhwng Prifysgol Abertawe a Thales, sy'n adeiladu ar y berthynas barhaus yn y maes sefydlogrwydd seiber, yn hanfodol wrth adeiladu niwclews parhaus o sgiliau o'r radd flaenaf a rhagamodau arloesol yn y defnydd o AI mewn systemau critigol sy'n ddibynadwy a sefydlog y mae diwydiant a chymdeithas yn gyffredinol yn dibynnu arnynt yn fwyfwy.”