ANIFEILIAID MEWN YMCHWIL

Ymchwil Anifeiliaid ym Mhrifysgol Abertawe

Mae'r Brifysgol wedi ymrwymo'n llwyr i hyrwyddo a gweithredu’n helaeth strategaeth o leihau, mireinio a disodli’r defnydd o anifeiliaid mewn ymchwil, ac mae wedi llofnodi'r Concordat ar Onestrwydd ynghylch Ymchwil Anifeiliaid.

Er mwyn gwneud gwaith ymchwil o safon, mae angen defnyddio anifeiliaid weithiau. Ymgymerir â'n hymchwil sy'n ymwneud ag anifeiliaid yn unol â'r safonau uchaf o ofal anifeiliaid ac fe'i cynhelir pan na cheir dewis ymarferol arall yn unig.

Ym Mhrifysgol Abertawe, gwneir rhywfaint o waith ymchwil sy'n ymwneud ag anifeiliaid ym meysydd lles anifeiliaid, ymddygiad a gwybyddiaeth, ecoleg a chadwraeth, imiwnoleg a niwrowyddoniaeth.

Mae Deddf Anifeiliaid (Gweithdrefnau Gwyddonol) 1986 (ASPA) yn llywodraethu ac yn rheoleiddio'r gwaith y mae ein gwyddonwyr yn ymgymryd ag ef. Mae ASPA yn rheoleiddio triniaethau a ddefnyddir ar ‘anifeiliaid a warchodir’ at ddibenion gwyddonol a all achosi poen, dioddefaint, gofid neu niwed parhaol. Y diffiniad o ‘anifeiliaid a warchodir’ yw pob anifail asgwrn cefn byw, heblaw am bobl, gan gynnwys mathau anaeddfed penodol ac unrhyw geffalopod byw.

Mae polisi swyddogol Prifysgol Abertawe ar ddefnyddio anifeiliaid mewn ymchwil ar gael yma

LLYWODRAETHU

Mae gan Brifysgol Abertawe Gorff Adolygu Lles Anifeiliaid a Moeseg (AWERB) sy'n goruchwylio gwaith ymchwil neu addysgu sy'n ymwneud ag anifeiliaid ar gyfleusterau'r Brifysgol neu yn y maes. Mae AWERB y Brifysgol yn cynnwys unigolion o gefndiroedd amrywiol, gan gynnwys milfeddygon, swyddogion lles anifeiliaid, gwyddonwyr a phobl leyg. Ei rôl yw:

hyrwyddo ystyriaethau moesegol o ran defnyddio anifeiliaid;
sicrhau y rhoddir egwyddorion lleihau, mireinio a disodli’r defnydd o anifeiliaid mewn ymchwil ar waith;
sicrhau'r safonau uchaf o ofal a lles anifeiliaid.

Rhaid i geisiadau i ddal trwyddedau prosiect (a gaiff eu hadolygu, eu hawdurdodi a'u rhoi gan y Swyddfa Gartref) gael eu hadolygu a'u cymeradwyo gan AWERB y Brifysgol yn gyntaf. Dangosir gweithdrefn AWERB y Brifysgol ar gyfer adolygu ceisiadau am drwyddedau yma: Adolygu ceisiadau am drwyddedau prosiect .

Yn ogystal, mae gennym broses adolygu moesegol ar gyfer defnyddio anifeiliaid mewn ymchwil wyddonol nas rheoleiddir o dan ASPA gan nad yw'r ymchwil yn cynnwys triniaethau a reoleiddir (er enghraifft, prosiectau sy'n ymwneud ag ymddygiad ac arsylwi).

Yn ogystal â bod yn atebol i Ddeiliad Trwydded y Sefydliad, adroddir am weithgareddau AWERB y Brifysgol i'n Pwyllgor Uniondeb Ymchwil: Moeseg a Llywodraethu (URIEG). Mae'r Pwyllgor hwn yn pennu safonau ac yn sicrhau bod y Brifysgol yn bodloni ei rhwymedigaethau i gydymffurfio â'r rheoliadau sy'n llywodraethu ymchwil. Mae'r Pwyllgor yn adolygu gweithgareddau AWERB y Brifysgol bob blwyddyn ac yn cyflwyno adroddiad i'r Senedd.

Gellir cysylltu ag AWERB y Brifysgol drwy erp@abertawe.ac.uk

Ceir rhagor o wybodaeth am waith y Brifysgol gydag anifeiliaid yn:

CSAR

Y Ganolfan Ymchwil Ddyfrol Gynaliadwy

SLAM

Labordy Abertawe ar gyfer Symudiadau Anifeiliaid

Y Biowyddorau

Ymchwil anifeiliaid yn y maes

ROLAU A CHYFRIFOLDEBAU

Yn unol ag ASPA, mae gan Brifysgol Abertawe'r rolau a'r cyfrifoldebau canlynol, sy'n gweithio gyda'i gilydd i sicrhau'r safonau uchaf o ofal a lles anifeiliaid:

Deiliad Trwydded y Sefydliad (ELH)

Mae Deiliad Trwydded y Sefydliad yn gyfrifol am berfformiad ac ymddygiad y bobl a enwyd. Mae'r rôl yn sicrhau bod gan y bobl a enwyd yr awdurdod angenrheidiol i gyflawni eu rolau'n effeithiol. Mae cyfrifoldeb y bobl a enwyd yn sicrhau y cydymffurfir â gofynion ASPA ac amodau’r drwydded.

Llawfeddyg Milfeddygol a Enwyd (NVS)

Mae'r NVS yn gyfrifol am iechyd, lles a thriniaeth anifeiliaid, monitro'r rhain a rhoi cyngor arnynt, ac mae'n helpu Deiliad Trwydded y Sefydliad i gyflawni ei gyfrifoldebau.

Mae'r NVS yn aelod o Goleg Brenhinol y Milfeddygon ac mae ganddo arbenigedd yn y rhywogaethau a ddefnyddir ym Mhrifysgol Abertawe. Mae'n gwneud cyfaniad allweddol at ddiogelu lles anifeiliaid yn y sefydliad.

Swyddog Gofal a Lles Anifeiliaid a Enwyd (NACWO)

Mae'r NACWO yn gyfrifol am oruchwylio hwsmonaeth, gofal a lles yr anifeiliaid a warchodir sydd ym Mhrifysgol Abertawe.

Mae'n cynnig cyngor annibynnol ar les a gofal i leihau dioddefaint ac optimeiddio lles yr holl anifeiliaid a gaiff eu magu, eu cadw neu eu defnyddio yn y sefydliad.

Swyddog Gwybodaeth a Enwyd (NIO)

Mae'r NIO yn gyfrifol am sicrhau y gall y rhai hynny sy'n ymdrin ag anifeiliaid ym Mhrifysgol Abertawe gael gafael ar yr wybodaeth y mae ei hangen arnynt am y rhywogaethau a gedwir yma a'r triniaethau a ddefnyddir.

Swyddog Hyfforddiant a Chymhwysedd a Enwyd (NTCO)

Mae'r NTCO yn sicrhau bod pawb sy'n ymdrin ag anifeiliaid yn cael eu haddysgu, eu hyfforddi a'u goruchwylio'n ddigonol nes eu bod yn gymwys, a'u bod yn parhau i ymgymryd â datblygiad proffesiynol parhaus i gynnal eu harbenigedd.

Gweler yma fframwaith hyfforddiant a chymhwysedd NTCO Prifysgol Abertawe

Swyddog Cyswllt y Swyddfa Gartref (HOLC)

Yr HOLC yw'r cyswllt allweddol â'r Swyddfa Gartref, gan drafod ceisiadau am drwyddedau a materion eraill. Mae'r HOLC yn derbyn holl gyfathrebiadau'r Swyddfa Gartref ar ran deiliad Trwydded y Sefydliad ac yn rhaeadru'r holl gyfathrebiadau hyn fel y bo'n briodol i eraill yn y sefydliad.