Dr Kate Evans yw sylfaenydd a Phrif Swyddog Gweithredol yr elusen, Elephants for Africa.
Roedd Kate yn eiriolwr cynnar iawn dros natur. Yn blentyn, byddai'n edrych o dan gerrig am foch coed, ac roedd yn ceisio achub anifeiliaid amddifad yn gyson. Ond er bod ganddi gariad at bob anifail, eliffantod a gipiodd ei chalon a'i dychymyg, ac yn saith oed, gwnaeth addewid i eliffant y byddai'n helpu eu cadwraeth a'u lles.
Cafodd Kate ddiagnosis o ddyslecsia adeg ysgrifennu ei PhD, ac nid oedd y byd academaidd yn hawdd iddi, ond fe wnaeth ddyfalbarhau, gan gyflawni ei hastudiaethau, yn ei geiriau hi, 'yn amgylchedd gwych Prifysgol Abertawe ar gwrs roeddwn i'n ei garu, ac yr oeddwn i'n gallu rhagori ynddo.’
Ar ôl graddio gyda'i gradd mewn Sŵoleg, aeth Kate i wirfoddoli yn ne Affrica, gan weithio ar hipos yn Nelta Okavango, bywyd pryfed twyni Namibia, mwncïod samango coedwigoedd arfordir De Affrica a dilyn eliffantod ar droed yn Zimbabwe. Ar ôl cadarnhau mai bioleg maes oedd y bywyd iddi hi, dychwelodd Kate i Abertawe i gwblhau ei gradd Meistr mewn Sŵoleg, gan ganolbwyntio ar barasitiaid Llewod, ond dewisodd newid i rywogaeth arall - yn ôl at ei heliffantod annwyl - wrth iddi ddechrau ar ei PhD. Roedd ei rhaglen ymchwil ar ymddygiad eliffantod gwrywaidd yn eu llencyndod a'u pontio o fywyd fel rhan o haid i fywyd tarw; Ar ôl cwblhau ei PhD, sefydlodd Elephants for Africa i sicrhau y gallai'r ymchwil barhau. Ar ôl deng mlynedd o fyw a gweithio ar ecoleg gymdeithasol eliffantod gwrywaidd yn un o'r mannau mwyaf anial sydd ar ôl yn y byd, Delta Okavango yn Botswana, sylweddolodd er mwyn bod yn gadwraethwr mwy egnïol, roedd angen iddi fod yn gweithio gyda phobl yn ogystal ag eliffantod.....ac felly symudwyd y gwaith i ranbarth Afon Boteti yn Botswana i fynd i'r afael â'r gwrthdaro cynyddol rhwng pobl ac eliffantod.
Mae Kate yn dal i arwain yr elusen, sy'n canolbwyntio ei gwaith yn Botswana, ac sy'n gartref i'r boblogaeth eliffantod fwyaf sy'n weddill ac mae'n angerddol am feithrin gallu lleol, ac er bod Kate yn dal i ymchwilio i ecoleg a dynameg poblogaeth eliffantod gwrywaidd, mae hi wedi dod yn addysgwr profiadol, gan rannu ei gwaith trwy raglenni addysg y mae hi a'i thîm wedi'u sefydlu yn y cymunedau sy'n ffinio ag ardaloedd gwarchodedig yn Botswana. Mae'r gwaith addysg a chyfathrebu hwn yn rhan hanfodol o sicrhau bod cenedlaethau'r dyfodol o gadwraethwyr lleol yn meddu ar y sgiliau sydd eu hangen arnynt i sicrhau bod eliffantod a mannau gwyllt yn goroesi.
Mae gwaith Kate yn cael ei gydnabod yn rhyngwladol hefyd. Mae hi'n aelod ac yn gydlynydd prosiect Canolfan Bioamrywiaeth Byd-eang Gothenburg. Yn 2010 enillodd Elephants for Africa y Wobr Ymchwil Gorau gan Wetnose Animal Aid, ac yn 2011, enillodd Kate ei hun Fedal Gadwraeth George B Rabb gan Gymdeithas Sŵolegol Chicago, yn 2021 enillodd eu rhaglen Addysg y wobr Arian yn y Gwobrau Lles Byd-eang (Global Good Awards).