Dr Roberto Angelini yw'r academydd diweddaraf ym Mhrifysgol Abertawe i dderbyn anrhydedd gwobr Academy of Medical Science Springboard.
Mae’r wobr yn cynnig pecyn cymorth pwrpasol i ymchwilwyr biofeddygol ar ddechrau eu swydd annibynnol gyntaf i’w helpu i lansio eu gyrfaoedd ymchwil. Mae hyn yn cynnwys cyllid o hyd at £100,000 dros ddwy flynedd a mynediad i raglen mentora a datblygu gyrfa glodwiw’r Academi.
Arbenigwr mewn lipidomeg yw Dr Angelini, gwyddor sy'n cyfuno cemeg, biocemeg a bioffiseg y lipidau cellog - neu'r brasterau - sy'n gweithredu yn ein corff.
Ar ôl astudio yn yr Eidal a threulio amser mewn sefydliadau mawreddog yn yr Almaen ac America, yn 2017 daeth i Ysgol Feddygol Prifysgol Abertawe, diolch i Marie Skłodowska-Curie Actions - Sêr Cymru Individual Fellowship llwyddiannus, ac ymunodd â labordy’r Athro William Griffiths a’r Athro Yuqin Wang.
Dros y blynyddoedd, mae Dr Angelini wedi datblygu sawl dull ar gyfer dadansoddi lipidau yn seiliedig ar sbectrometreg màs, gan eu cymhwyso i astudio clefydau prin, canser, ac anhwylderau niwrolegol. Unwaith y byddwch chi'n tynnu dŵr, mae hanner yr ymennydd dynol wedi'i wneud o lipidau. Gall lipidau conigol, neu plasmalogensau'r ymennydd, gynnal ymasiad fesigl, sy'n ofynnol ar gyfer celloedd nerfol - neu synapsau - i danio signalau ar hyd ffibrau.
Mae lefelau plasmalogen yn gostwng gydag oedran, ac ar gyflymder uwch yn achos clefyd Alzheimer. Yma, mae newidiadau mewn lefelau plasmalogen yn digwydd yn gynharach, gan achosi niwed cynyddol i nerfau neu niwroddirywiad yn ôl pob tebyg, sydd yn ei dro yn effeithio'n raddol ar y cof, y teimlad a'r meddwl.
Bydd grant Sbardun yn galluogi Dr Angelini i feithrin celloedd nerfol ac adeiladu model ar gyfer mesur trosglwyddiad signal rhyngddynt. Gobeithia y gallai'r astudiaeth hon ddarparu tystiolaeth bwysig i gefnogi therapïau newydd i drin niwroddirywiad.
Dywedodd: “Mae'r wobr hon yn golygu tipyn i mi, ac rwy'n hynod o hapus i'w derbyn. Mae’n hollbwysig gwybod bod yr holl ymroddiad a roddais i gynhyrchu’r syniad hwn, y broses ysgrifennu ddiddiwedd, a’r nosweithiau’n effro gyda llawer o goffi, wedi talu ar ei ganfed. Ac os byddwch chi'n gweithio'n galed, bydd pethau da yn digwydd.
“Anrhydedd mawr yw gweld bod ystyr i’m gwaith a’i fod wedi’i gydnabod gan gymuned fwy yr Academi. Mae hefyd yn golygu llawer i’r bobl sydd wedi fy nghefnogi yma yn yr Ysgol Feddygol ac rwy’n falch nad wyf wedi eu siomi. Fel ymchwilydd gyrfa gynnar, byddaf bob amser yn meddwl tybed a fyddaf yn gallu gwneud gwahaniaeth, i gael effaith. Wel, nawr mae gen i gyfle i drio.”
Dywedodd yr Athro Steve Conlan: “Fel Hyrwyddwr Springboard Ysgol Feddygaeth Prifysgol Abertawe, rwyf wrth fy modd bod Rob wedi cael ei gydnabod gan yr Academi - am ei arbenigedd a’i botensial yn y dyfodol. Mae’r gwobrau hyn yn cynnig pecyn unigryw o gymorth, yn ariannol i gynnal ymchwil, ond hefyd o ran y rhaglen fentora a datblygu gyrfa.”
Darllenwch fwy am ein arloesi yn y mae iechyd