Crynodeb o'r Newyddion

Planes image

Prifysgol arwain y genhedlaeth nesaf o seiberddiogelwch mewn systemau awyrofod

Mae Prifysgol Abertawe, Novel Engineering Consultants Ltd (Novel), ac Airbus Endeavr Wales—menter unigryw rhwng Llywodraeth Cymru ac Airbus Defence and Space — yn cydweithio ar fenter ymchwil sy'n torri tir newydd i gryfhau systemau awyrofod yn erbyn seiberymosodiadau.

Darllen mwy
Man and woman holding hands

Nid y nifer sy'n bwysig - ond pryd

Mae astudiaeth ryngwladol o bwys wedi darganfod bod pobl ar draws y byd yn ystyried mwy na nifer y partneriaid rhywiol y mae rhywun wedi'u cael wrth iddynt ddewis partner hirdymor - maen nhw’n ystyried hefyd pryd y digwyddodd y perthnasoedd hynny.

Darllen mwy
Shark image

Mae’r Siarc Llygatfain wedi'i ddarganfod mewn man anghysbell yng Nghefnfor India

Mae'r siarc llygatfain wedi'i gofnodi am y tro cyntaf ar y Great Chagos Bank, strwythur atol cwrel mwyaf y byd - sy'n nodi datblygiad mawr o ran deall amrediad daearyddol y rhywogaeth hon sydd o dan beth fygythiad.

Darllen mwy
Tudur Hallam

Yr Athro Tudur Hallam yn ennill Cadair Eisteddfod Wrecsam

Tudur Hallam, Athro Emeritws Adran y Gymraeg ym Mhrifysgol Abertawe, sydd wedi ennill y Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Wrecsam 2025.

Darllen mwy
Covid image

Haint Covid-19 - triniaeth newydd bosib ar y gorwel

Mae ymchwil arloesol a arweinir gan academydd o Brifysgol Abertawe wedi datgelu glycosystem synthetig - nanoronyn polymer â siwgr drosto - sy'n medru atal Covid-19 rhag heintio celloedd dynol, gan leihau cyfraddau heintio bron 99%.

Darllen mwy
Baby holding hands

Ffactorau sy'n arwain at blant yn cael gofal y tu allan i'r cartref

Mae ymchwil newydd wedi taflu goleuni ar y ffactorau niferus sy’n arwain at blant yn mynd i ofal y tu allan i’r cartref mewn gwledydd incwm uchel.

 

Darllen mwy

Uchafbwyntiau Ymchwil

Copper Jack image

Adfywio dyfrffyrdd gorffennol diwydiannol y ddinas

Mae arbenigwyr o Brifysgol Abertawe yn cefnogi cynllun uchelgeisiol i adfywio dyfrffyrdd gorffennol diwydiannol y ddinas.

Darllen mwy
Senedd

Prosiect nodedig i astudio etholiad Seneddol 2026

Mae Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol (ESRC) UKRI wedi dyfarnu mwy na £1m i dîm ymchwil o brifysgolion Abertawe ac Aberystwyth i arwain Astudiaeth Etholiad Cymru 2026 (WES 2026), prosiect pedair blynedd a fydd yn darparu data arolwg diduedd o ansawdd uchel ar agweddau gwleidyddol ac ymddygiad pleidleisio yng Nghymru.

Darllen mwy
Research team

Gwobrwyo gwaith i hyrwyddo defnyddio batris mewn economïau sy’n datblygu

Mae technoleg a ddatblygwyd ym Mhrifysgol Abertawe wedi ennill cyllid i helpu i ddarparu systemau batri gwell i Affrica Is-Sahara.

Darllen mwy

Dan y chwyddwydr

Lewis Hotchkiss

Lewis Hotchkiss

Ar hyn o bryd, mae Lewis yn Swyddog Ymchwil ym Mhorth Data Platfform Dementia'r Deyrnas Unedig, lle mae ei ymchwil yn canolbwyntio ar ddatblygiad deallusrwydd artiffisial, a'i drosi'n gyfrifol er mwyn ei roi ar waith yn y byd go iawn.

Darllen mwy
Ruby George

Ruby George

Mae Ruby'n ymchwilio i Ecoleg y Môr, gyda ffocws ar sefydlogrwydd ecolegol a gweithrediad ecosystemau glannau creigiog a sut mae newid yn yr hinsawdd yn effeithio ar y systemau hyn.

 

Darllen mwy

Ein Hymchwilwyr Cynaliadwyedd

Mae gwaith ymchwil Dr Isham yn archwilio'r berthynas rhwng lles pobl a chynaliadwyedd ecolegol. Mae'n ceisio darganfod achosion pan fo'r ddau beth hyn yn gydnaws (cyflawni'r hyn y mae'n ei alw'n 'lles cynaliadwy') neu pan fo'r ddau’n gwrthdaro.

Darllen mwy
Dr Amy Isham

Ffocws Abertawe

Book cover

Lleisiau cwiar o Gymru'n disgleirio mewn casgliad pwerus newydd

Mae casgliad newydd trawiadol o ysgrifennu a gwaith celf wedi cael ei gyhoeddi, gan ddathlu lleisiau balch, personol ac amrywiol pobl LHDTC+ ledled Cymru.

Darllen mwy
Tom Wilkinson

Gallai ymchwil i sepsis bacterol achub bywydau a lleihau costau i'r GIG

Mae ymchwilwyr, sydd wedi'u hariannu gan Gyfadran Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, wedi llwyddo i nodi biofarcwyr lletyol a'r bacteria a allai helpu i wneud diagnosis o sepsis yn gynnar ac o bosibl achub bywydau a lleihau costau'r GIG.

Darllen mwy
Ross Davey

Sgiliau addysgu yn y sector iechyd a gynhelir gan wobr y Cwmni Llaeth

Mae arbenigwr o Brifysgol Abertawe sy'n ymchwilio i sut i wella sgiliau addysgu ymhlith gweithwyr gofal iechyd proffesiynol wedi ennill ysgoloriaeth deithio gan Gwmni Anrhydeddus Lifrai Cymru, a fydd yn ei alluogi i rannu ei ganfyddiadau yn rhyngwladol.

Darllen mwy
Man on bench

Dyfarniad am ymchwil cymdeithasegydd i ddiwylliant hunan-optimeiddio

Mae cymdeithasegydd o Abertawe wedi'i anrhydeddu gan y cyfnodolyn Current Sociology, a gyhoeddir gan y Sefydliad Cymdeithasegol Rhyngwladol, am ei ymchwil newydd i hunan-optimeiddio, sef term am syniadau ac arferion sydd a’r nod o wella at eich hun yn barhaus.  Mae enghreifftiau'n amrywio o lyfrau a phodlediadau hunangymorth a dyfeisiau hunan-dracio, atchwanegiadau maethol a llawdriniaeth gosmetig.

Darllen mwy
Woman fanning herself

Amlygu'r angen am gymorth i bobl awtistig yn ystod y menopos

Mae adolygiad newydd o dystiolaeth a gynhaliwyd gan academyddion Prifysgol Abertawe i ddeall profiadau ac anghenion pobl Awtistig sy'n gysylltiedig â'r menopos yn well, wedi datgelu bylchau sylweddol mewn gwybodaeth, cymorth a darpariaeth gofal iechyd, ac yn nodi'r angen am adnoddau ac ymyriadau wedi'u targedu.

Darllen mwy
Truth trust wooden blocks

Do we trust our politicians? Do they trust us?

Mae'n ymddangos bod pwnc ymddiriedaeth ym mhob man, o ymchwil a gwyddoniaeth i drafodaethau cyhoeddus.  Yn y podlediad hwn, mae Dr Gabriela Jiga-Boy yn trafod rhai cwestiynau pwysig: Beth sy'n digwydd i ymddiriedaeth pobl mewn arbenigwyr pan fydd gwleidyddion yn polareiddio ffeithiau gwyddonol?

Gwrandewch nawr
Volcanic landscape

Ymchwilio i effaith ffrwydradau folcanig ar bobl, cymunedau a thirweddau

Yn y bennod hon, mewn trafodaeth ag Elin Rhys, mae Dr Rhian Meara, Uwch-ddarlithydd Daearyddiaeth, yn trafod echdoriad llosgfynydd Eldfell ym 1973 ar Ynys Heimaey, Gwlad yr Iâ.

Gwrandewch nawr
Plane

Exposing a long history of assassinations

Yn y bennod hon, mae Dr. Luca Trenta yn trafod defnydd gwladwriaethau o weithredu cudd, gyda ffocws ar ymwneud Llywodraeth yr UD â llofruddiaethau a noddir gan y wladwriaeth.

Gwrandewch nawr

Cofrestrwch i dderbyn y rhifyn diweddaraf o MOMENTUM yn syth i'ch mewnflwch

Drwy lenwi'r ffurflen hon rydych yn cydsynio i dderbyn MOMENTUM drwy e-bost. Gallwch ddad-danysgrifio unrhyw bryd trwy glicio ar y ddolen dad-danysgrifio ar waelod e-bost. I gael rhagor o wybodaeth darllenwch ein polisi preifatrwydd.